ruszyć sprawy z miejsca

* * *

* * *

1. (= wyruszać) set off, start; ( o pojeździe) pull out; ruszać w drogę set off, begin a journey; co rusz every second, again and again; ruszać do ataku charge, attack; ruszać na kogoś/coś pounce on sb/sth; nie ruszaj się! freeze!; nie ruszaj się z miejsca! stay where you are!, stand still!; ruszyć z kopyta (= wystartować szybko) shoot, tear.

2. (= poruszać) move; nawet nie ruszył palcem he didn't even lift a finger; ruszyć sprawy z miejsca get things moving; rusz głową! use your head!; rusz tyłek! move your ass!; rusz się! get yourself moving!, get a move on!.

3. (= dotykać) touch; sumienie go ruszyło his conscience began to nag him; nie ruszaj tych spraw przen. you'd better keep out of this stuff; nie ruszaj tego! keep your hands off (this thing)!, don't touch it!.

4. pot. (= wywoływać emocje) move, touch; mnie to nie rusza I don't care.

5. (= zaczynać funkcjonować) start, be launched; ruszyliśmy z robotą w czerwcu we got off the ground in June.

1. (= wyruszać) set off, get moving.

2. (= posuwać się) get moving, be moving; coś się ruszyło (= coś się zaczęło dziać) things picked up; tu nie ma gdzie się ruszyć this place is so cramped.

3. (= być w ruchu) move, keep moving, be on the move; rusz się! get a move on!, get yourself moving!; nie ruszaj się! freeze!; ruszać się jak mucha w smole move at a snail's pace.

4. (= chwiać się) budge; ( o zębie) be loose.

* * *

1. ( fakt) affair, matter; sprawy rodzinne family matters; sprawy zawodowe business; sprawy codzienne everyday concerns; sprawy państwowe public affairs; nie wtrącaj się do cudzych spraw mind your own business; jak się mają sprawy? where l. how do things stand?; ruszyć sprawę z miejsca get things going; gorsza sprawa, że... what's worse...; niepokojąca sprawa matter of concern; delikatna sprawa touch-and-go; niezałatwiona sprawa loose end; pilna sprawa urgent matter; przegrana sprawa lost cause; nieczysta sprawa shady business; omawiana sprawa issue l. matter under discussion; inna sprawa, że... not to mention that...; to załatwia sprawę that settles it; sprawa jest oczywista no doubt about it, it's (pretty) straightforward; sprawa honoru matter of honor; sprawa wagi państwowej matter of the state, pressing issue; sprawa urzędowa official business; sprawa otwarta open question; sprawy sercowe affairs of the heart; na dobrą sprawę as a matter of fact, strictly speaking, to tell the truth; zdać sprawę z czegoś render an account of sth, report on sth; zdać sobie jasno sprawę z... take sth in, be well aware of sth, awake to sth; zdałem sobie sprawę, że... I realized that..., it occurred to me that...; władze zdały sobie w końcu sprawę z rozmiaru problemu authorities finally awoke to the extent of the problem; nie zdawać sobie sprawy z czegoś be unaware l. unconscious l. ignorant of sth; pokpić sprawę blow it; przeczekać sprawę let things lie, lie low; zakończyć sprawę call it quits; zaciemniać sprawę fog l. cloud l. confuse the issue; zajmować stanowisko w sprawie take a stand on an issue; to jego sprawa it's his problem l. business; to nie twoja sprawa (it's) none of your business, mind your own business; to nie moja sprawa it's not my business l. concern; to sprawa kilku dni it's a matter l. question of a few days; to poważna sprawa this is no laughing matter; to sprawa przesądzona there's nothing I(you etc.) can do about it; sprawa życia i śmierci a matter of life and death; to całkiem inna sprawa that's a different kettle of fish, it's an altogether different matter; zająć się sprawą... address the issue of...; komplikować sprawę make things difficult; pogarszać sprawę make things l. matters worse, rub salt into the wound; to przesądza sprawę that settles it; załagodzić sprawę pour oil on the waters l. on troubled waters; stawiać jasno sprawę be clear about sth; nie dostrzegać istoty sprawy miss the point; zostawić sprawę w spokoju drop the matter, let the matter rest; porządkować swoje sprawy set l. put one's own house in order, order l. settle one's affair przejść do sedna sprawy get down to the point; sedno sprawy the heart l. crux of the matter; sprawy nie układają się najlepiej things are not going right.

2. ( interes) business; mam do pana sprawę I have a favor to ask of you; nie mam do niego żadnej sprawy I have no business with him; zwracać się do kogoś w jakiejś sprawie approach l. turn to sb about sth; sprawa niecierpiąca zwłoki urgent matter; zrób coś w tej sprawie do sth about it; kilka spraw do załatwienia a few things to attend to; wziąć sprawę w swoje ręce take matters into one's hands; mieć mnóstwo spraw na głowie have a lot on one's mind, have many things to take care of; przedyskutować wiele spraw cover a lot of ground, discuss many issues; doprowadzić sprawę do końca tie up the loose ends, bring the matter to an issue; mam jeszcze kilka spraw do załatwienia I still have a few errands to do l. run; mieć inne/ważniejsze sprawy na głowie have other/bigger fish to fry; nie ma sprawy pot. no problem, (it's) no big deal, forget it, it's no trouble at all; Ministerstwo Spraw Zagranicznych the Ministry of Foreign Affairs; US the Department of State; Br. the Foreign Office; Ministerstwo Spraw Wewnętrznych the Ministry of Internal Affairs; US the Department of Homeland Security; Br. the Home Office; sprawy wewnętrzne/zagraniczne home/foreign affairs.

3. lit. (= wzniosły cel) cause; sprawa wielkiej wagi matter of great importance; poświęcić się dla sprawy sacrifice o.s. for the cause; walczyć o wspólną sprawę fight for the common cause; słuszna sprawa fair cause; bronić słusznej sprawy defend a good cause; zrobić coś dla dobra sprawy do sth towards promoting the cause.

4. prawn. case; sprawa cywilna civil case; sprawa karna criminal case; sprawa rozwodowa divorce case; prowadzić sprawę ( o inspektorze policji) be on the case; wygrać/przegrać sprawę win/lose a case; umorzyć sprawę discontinue proceedings; załatwić sprawę polubownie settle a case out of court; oddać sprawę do sądu go to court; wytoczyć komuś sprawę take legal action against sb, bring an action against sb.

- ruszyć ręką/nogą move one’s arm/leg

- ruszać ustami to move one’s lips

- nie móc ruszyć ręką ani nogą przen. to be dead tired

- ruszyć głową a. konceptem to put one’s thinking cap on

- no, rusz wreszcie tyłek! pot. pull your finger out! pot. ⇒ poruszyć

- nie rusz moich rzeczy! don’t touch my things!

- nie chcę ruszać tych pieniedzy I don’t want to use that money

- ruszyć kamień z miejsca to move a rock

- założę się, że nie ruszysz tej skrzyni I bet you won’t be able to move that chest ⇒ poruszyć

- spróbuj tylko ruszyć dzikich lokatorów just try to move the squatters

- lepiej nie ruszaj tej sprawy you’d better not bring up this problem ⇒ poruszyć

- to mnie nie rusza it leaves me cold ⇒ poruszyć

- ruszamy o świcie we’re setting off at dawn

- ruszyć komuś z pomocą to rush to help sb

- ruszać do ataku to move into the attack

- wody a. lody ruszyły, rzeka ruszyła the ice broke

- fabryka ruszyła the factory started operating

- rzadko ruszam się z domu/z Warszawy I varely go out of the flat/leave town

- był tak słaby, że ledwo się ruszał he was so weak that he could hardly move about

- ząb mi się rusza one of my teeth is loose ⇒ poruszyć się

- kiedy weszliśmy, pies nawet się nie ruszył when we came in, the dog didn’t even move ⇒ poruszyć się

■ ani rusz nie mogę się w tym połapać pot. I can’t make head nor tail of it

- ani rusz tego załatwić there’s no way of arranging it

- co (i) rusz ktoś wchodził albo wychodził pot. every now and then sb would come in or go out

- sumienie go ruszyło his conscience troubled a. pricked him

- sprawy handlowe/finansowe business/money matters

- chodzić koło swoich spraw to mind one’s own business

- mieszać się a. wtrącać się do cudzych a. nieswoich spraw to interfere in sb’s affairs

- wtrącać się do spraw małżeńskich to interfere between husband and wife

- wywlekać jakieś sprawy to drag things up

- mieć ważne sprawy do omówienia to have important matters to discuss

- posunąć sprawę naprzód to make progress with things

- zapomnieć o sprawie to let the matter drop

- ruszyć sprawę z miejsca to get things going

- zgłoś tę sprawę na policję pot. report the matter to the police

- sprawą zajmuje się policja the police are dealing with the matter

- sprawa ucichła nothing more was heard about the matter

- sprawa przybrała inny obrót the tide turned

- to zupełnie inna sprawa it’s a different kettle of fish

- to beznadziejna sprawa it’s a losing battle

- sprawa się komplikuje the plot thickens

- Ministerstwo Spraw Zagranicznych/Wewnętrznych the Ministry of Foreign/Internal Affairs

- sprawa służbowa a business matter

- sprawa niecierpiąca zwłoki a matter of great urgency

- mieć kilka spraw do załatwienia to have some errands to do a. to run

- wyjechał w ważnych sprawach he’s away on important business

- zająć się swoimi sprawami to go about one’s business

- uporządkować swoje sprawy to put one’s affairs in order

- w słusznej sprawie for a. in a good cause

- dla dobra sprawy all in good cause

- przyłączyć się do kogoś dla wspólnej sprawy to make common cause with sb

- poświęcić życie dla sprawy to sacrifice one’s life for the cause

- głośna sprawa a cause célèbre

- sprawa o ustalenie ojcostwa a paternity suit

- sprawa cywilna/kryminalna/rozwodowa a civil/criminal/divorce case

- sprawa o morderstwo a murder case

- sprawa Kowalskiego the Kowalski case

- wygrać sprawę to win one’s case

- przegrać sprawę to lose a case

- czy sprawa zakończyła się w sądzie? did the case come to court?

- sprawa jest zamknięta the case is closed

- jego sprawa jutro wchodzi na wokandę his case comes up tomorrow

- □ sprawa honorowa matter a. affair of honour

■ godny lepszej sprawy worthy of a better cause

- sprawa otwarta open question

- sprawa sumienia matter of conscience

- sprawa życia i śmierci matter of life or a. and death

- sprawy sercowe affairs of the heart

- brudna a. ciemna a. nieczysta sprawa shady business

- gorsza sprawa, że… what makes the matter worse…

- i sprawa skończona a. załatwiona and that’s that

- inna sprawa, że… on the other hand, …

- zobaczmy, jak sprawa stoi let’s see where we stand, let’s see where matters stand

- na dobrą sprawę to all intents and purposes

- pokpić sprawę to botch the job, to make a hash of it

- poruszyć a. podnieść jakąś sprawę to raise a matter

- przesądzać sprawę to put a lid on it, to sort it out

- przybić a. ubić sprawę to settle the matter once and for all

- śliska sprawa hot potato

- śmierdząca sprawa can of worms

- to sprawa dwóch, trzech dni/kilku tygodni it’s a matter of two, three days/of a few weeks

- to moja/twoja sprawa it’s my/your business

- trudna a. niełatwa z nim/nią sprawa he/she is a difficult person

- wziąć sprawę w swoje (własne) ręce to take the matter into one’s own hands

- zdawać sobie sprawę, że… to realize that…

- zdawał sobie sprawę z ryzyka, jakie podjął he realized how risky his decision was